გორბაჩოვ შევარდნაძის დემოკრატიის მიერ გადარეული თანამედროვე ცინიკოსები ოლეგ კულიკი და მისი ცოლი ბრედიხინა მბობენ რომ ადამიანი ტრუქტურულად არ გნსხვავდება მხეცისგან და პირუტყვისგან. ბრედიხინაც გადავრდა პოლიტოლოგიაში და ამტკიცებს რომ ჭეშმარიტი დემოკრატია უნდა ეფუძნებოდეს ჯუნგლების კანონს და ადამიანი ამ ჯუნგლებში უნდა იყოს ერთ-ერთი ცოცხალი არსება და მეტი არაფერი. კულიკი ქადაგებს რომ ზნეობრივად მაღალი სამყრო იმართება ჯუნგლის კამონით რომელშიც მხოლოდ ფიზიკური ძალა განსაზღვრავს უძლიერესის გადარჩენას.
ესაა გორბაჩოვ-შევარდნაძის პერესტროიკის მიერ გადარეული კაცი, მოსკოვური აქციონიზმის სახელგანთქმული წარმომადგენელი ცინიკოსი ოლეგ ბორისოვიჩ კულიკი//დაიბადა 1961 წლის 15 აპრილს//. ითვლება თანამედროვე კულტურის მუშაკად.
კინიკოსი დიოგენე სინოპელი
კინიკოსები-
სოკრატული ხანის საბერძნეთის ერთ-ერთი ფილოსოფიური სკოლა. მისი ყველაზე თვალშისაცემი წარმომადგენლები იყვნენ ანტისფენი, დიოგენ სინოპელი.კრატეტი.
კინიკოსთა მოძღვრების მთავარი მიზანია საზოგადოების გარეთ,მისგან მოწყვეტით,მასთან კავშირის გარეშე ცხოვრების განსაკუთრებული წესის //მათხოვრობა,მარტოობა,წანწალი-ხეტიალი და ა.შ.// ფილოსოფიური დასაბუთება და ცხოვრების ამ წესის გამოცდა საკუთარ თავზე.
კინიკოსთა ცხოვრების წესის და ფილოსოფიის დამახასიათებელი ნიშნებია:
1. საზოგადოების გარეშე თავისუფლების აყვანა აბსოლუტში.
2, ნებაყოფლობითი გარიყულობა,სოციალური კავშირების გაწყვეტა,მარტოობა.
3. მუდმივი,მკვიდრი საცხოვრებლის არარსებობა,ხეტიალი.
4. ცხოვრების პარაზიტული წესი,მათხოვრობა.
5. უპირატესობის მინიჭება ცხოვრების ყველაზე უარესი პირობებისთვის,ძველი,ნახმარი ტანისამოსისთვის,ჰიგიენის უგულვებელყოფა.
6. ფიზიკური და სულიერი სიღარიბის განდიდება და ქება-დიდება.
7. უკიდურესი ასკეტიზმი,ჩაკეტილობა.
8. სხვა ფილოსოფიური მოძღვრებების,განსაკუთრებით იდეალისტური მოძღვრებების უარყოფა.
9. ავტორიტეტების არცნობა.
10. საკუთარი შეხედულებების და ცხოვრების წესის აგრესიულად და ხშირად სკანდალებით და არა მარტო მუშტიკრივით დაცვა.
11. მოუმზადებლობა კამათისთვის. კამათის დროს მოწინააღმდეგის დათრგუნვის სურვილი.
12. პატრიოტიზმის არქონა, მზაობა ნებისმიერ საზოგადოებაში ცხოვრებისთვის ოღონდ საკუთარი და არა ამ საზოგადოების კანონებით.
13. კინიკოსებს არ ქონდათ ოჯახი,ისინი უარყოფდნენ სახელმწიფოს და კანონებს, ისინი ზიზღით და ქედმაღლურად უყურებდნენ კულტურას,მორალს,სიმდიდრეს.
14. ყურადღების კონცენტრაცია საზოგადოების მანკიერებებზე,
ადამიანის ყველაზე უარეს თვისებებზე და ნიშნებზე.
რადიკალიზმი,პარადოქსულობა, სკანდალების სიყვარული.
კინიკოსთა ყველაზე თვალშისაცემი წარმომადგენელია ალექსანდრე მაკედონელის თანამედროვე დიოგენე სინოპელი.
ცხოვრობდა უსახლკაროდ დადიოდა ტიტველი, ძვლის გულისთვის ძაღლებსაც ეჩხუბებოდა ხოლმე,როცა მოწყურდებოდა წყალს გუბიდან სვამდა, ბუნებრივ საჭიროებებს საჯაროდ იკმაყოფილებდა ხოლმე და ამიტომ მას დაარქვეს კინოს რაც ბერძნულად ძაღლს ნიშნავს.
ამბობენ რომ ფილოსოფიური მიმდინარეობა კინიზმის სახელი აქედანაა.
დიოგენს თავი არ შეუწუხებია დუნდამენტური ფილოსოფიური ნაშრომების წერით.
ის ისტორიაში შევიდა თავის ანეგდოტური ქცევით, ცხოვრების წესით და ზოგი გამონათქვამით და იდეით.
ის ცხოვრობდა კასრში.
მან ალექსამდრე მაკედონელს უბრძანა "გაიწიე,ნუ ეფარები მზეს!"
მისი ლოზუნგი იყო თემის,სახლის, სამშობლოს გარეშე. ეს იყო მისი და მისი მიმდევრების ფილოსოფიური კრედო.
მან შემოიღო მსოფლიოს მოქალაქის,კოსმოპოლიტის ცნება.
ის სასტიკად იგდებდა მასხრად ცხოვრების ტრადიციული წესის მიმდევრებს.
არ სცნობდა არავითარ კანონს ბუნების კანონის გარდა.
ამაყობდა გარე სამყაროსგან თავისი დამოუკიდებლობით,ცხოვრობდა მათხოვრობით.
აიდეალებდა პირველყოფილი ადამიანების და პირუტყვების ცხოვრებას.
ერთხელ ვიღაც მდიდარი ათენელი შეცდა. მან სახლში მიიწვია დიოგენე და გაუმასპინძლდა. მერე დაინახა მისი ქცევა და სთხოვა წესრიგი დაიცავი ყველაფერს ნუ მოაოხრებო, პასუხად დიოგენმა სახეში შეაფურთხა მასპინძელს და თქვა რომ ცხოვრებაში არ უნახავს მის სახეზე უარესი ადგილი.
ავტარკია ანუ თვითმკმარობა, აპათია და ყველაფრისადმი გულგრილობა, აი კინიკოსთა ცხოვრების იდეალები.
ერთხელ მსოფლიოში უძლიერესმა მეფე ალექსანდრე მაკედონელმა უთხრა მზეზე გაშოტილ დიოგენეს მთხოვე რაც გინდა და მოგცემო,გაიწი იქით, ნუ ეფარები მზესო,იყო პასუხი.
ლეგენდის თანახმად დიოგენემ თავზე შემოიხვია ლაბადა და დაიხრჩო.
უახლეს დროში კინიკოსებს ბევრი მიმდევრები ჰყავდა ჰიპებს შორის.
არ
არის უშუალოდ კინიზმიდან წარმოშობილი ცინიზმიც რომელიც არის კინიზმის პარადოქსული ჰედონისტური ნაირსახეობა.
ცინიკოსები უარს არ ამბობენ სიმდიდრეზე და ჰარიჰარალოთი ცხოვრებაზე,პირიქით,თავს იკლავენ და სხვებსაც არ ინდობენ ქონების გულისთვის და დროისტარებისთვის და ამავე დროს მათ ზუსტად კინიკოსების მსგავსად სულ ფეხზე ჰკიდიათ საზოგადოება,სახელმწიფო,კანონები,კულტურა,მორალი,სამშობლო...
 | |||||||||||||
მარკუს ავრელიუსისტოიკოსებისაზოგადოებასთან,ტრადიციებთან,კულტურასთან და მორალთან მეომარი კინიკოსების იდეების გავრცელების საპასუხოდ გაჩნდა სტოიკოსთა სკოლა //სტოა არის ათენში ერთი პორტიკის სახელი//. ამ ფილოსოფიური სკოლის დამაარსებლად ითვლება ზენონ კიტიელი. სტოიკოსთა ფილოსოფიური სკოლის ძირითადი იდეაა განთავისუფლება გარე სამყაროს გავლენისგან. მაგრამ ტრადიციული კულტურის ღირებულებათა, ცხოვრების სოციალური წესის უარმყოფელი კინიკოსების საწინააღმდეგოდ სტოიკოსებმა ამ მიზნისკენ მიმავალ გზად აირჩიეს სრულყოფა კულტურის და სიბრძნის მეშვეობით. ამდენად სტოიკოსთა იდეალია ირგვლივ ცხოვრების ამაო ფაციფუცზე უფრო მაღლა მდგარი ბრძენი რომელიც გარე სამყაროს გავლენისგან განთავისუფლდა თავისი განათლების,ცოდნის, სათნოების, აუღელვებლობის და ავტარკიის//თვითმკმარობის// მეშვეობით. სტოიკური ფილოსოფიის დამახასიათებელ ნიშნებს ასევე ეკუთვნის: 1. მოწოდება ბუნებასთან, სამყაროს კოსმიურ გონებასთან//ლოგოსთან//თანხმობით ცხოვრებისკენ. 2. სათნოების აღიარება უმაღლეს სიკეთედ. ზნეობრივი მანკიერების აღიარება ერთადერთ ბოროტებად. 3.სათნოებაა სიკეთის და ბოროტების ცოდნა და სიკეთის კეთება. 4. სათნოება უნდა იყოს სულის მუდმივი მდგომარეობა და მორალური ორიენტირი. 5. მხოლოდ სათნო და სიკეთის მქმნელი კანონების და სახელმწიფო ხელისუფლების აღიარება. 5. სახელმწიფოსგან განდგომა,კანონების და ტრადიციული ფილოსოფიის და კულტურის უგულვებელყოფა თუ კი ისინი ემსახურებიან ბოროტებას. 6. უსამართლობის, ბოროტების,მანკიერებების და სიკეთის კეთების შეუძლებლობის გასაპროტესტებლად თვითმკვლელობის გამართლება. 7. აღფრთოვანება სიმდიდრით,ჯანმრთელობით,სილამაზით, მსოფლიო კულტურის საუკეთესო მონაპოვრების მიღება. 8. სიღარიბის,ავადმყოფობათა,სიღატაკის, მაწანწალობა-ხეტიალის.ადამიანურ ზნეობრივ მანკიერებათა დაგმობა. 9 ბედნიერებისკენ სწრაფვის აღიარება ადამიანის უმაღლეს მიზნად. სტოიკური ფილოსოფიის ყველაზე ცნობილი წარმომადგენლები იყვნენ სენეკა და მარკუს ავრელიუსი.  სენეკას ძეგლი კორდოვაში  სენეკა//ძვ.წ. 5-ა.წ.65-დიდი რომაელი ფილოსოფოსი, იმპერატორი ნერონის აღმზრდელი. მისი მმართველობის დროს ძლიერ გავლენას ახდენდა სახელმწიფო საქმეებზე. სენეკა სახელმწიფო საქმეებს ჩამოშორდა და მან თავი მოიკლა მას შემდეგ რაც ნერონმა დაიწყო მანკიერი პოლიტიკის გატარება. თავის თხზულებებში ფილოსოფოსი: ქადაგებდა სათნოების იდეებს. მოუწოდებდა საკუთარ თავზე და საკუთარ სულიერ მდგომარეობაზე კონცენტრაციისკენ და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობაზე უარის თქმისკენ. მიესალმებოდა სიმშვიდეს და ჭვრეტას. მას სწამდა ადამიანის და საზოგადოდ კაცობრიობის განვითარების შესაძლებლობათა უსაზღვრობისა. მან განჭვრიტა კულტურული და ტექნიკური პროგრესი. სენეკა აზვიადებდა ფილოსოფოსების როლს სახელმწიფოს მართვაში და ქედმაღლურად უყურებდა უბრალო და გაუნათლებელ ხალხს, "ბრბოს". უმაღლეს სიკეთედ თვლიდა ზნეობრივ იდეალს და ადამიანურ ბედნიერებას. სენეკას აზრით ფილოსოფოა იყო პრაქტიკული სახელმძღვანელო სახელმწიფოს და საზოგადოებრივი პროცესების სამართავად. მართვის,ადამიანების მიერ ცხოვრებაში ბედნიერების მოსაპოვებლად. პრაქტიკული სახელმძღვანელო. მარკუს ავრელიუს ანტონინი//ა.წ.121-180// უდიდესი რომაელი ფილოსოფოსი სტოიკოსი. 161-180 წლებში რომის იმპერატორი. დაწერა ფილოსოფიური თხზულება "საკუთარ თავს". მარკუს ავრელიუსის ფილოსოფიის ძირითად იდეებს ეკუთვნის: | К основным идеям философии Марка Аврелия относятся:
|
ღმერთის პირადად და ღრმად პატივისცემა.
ღმერთის აღიარება სამყაროს უმაღლეს საწყისად.
ღმერთის წარმოდგენა მთელი სამყაროს გამაერთიანებელ და სამყაროს ყველა ნაწილში შემღწევ აქტიურ მატერიალურ-სულიერ ძალად.
ირგვლივ ყველა მოვლენის ახსნა ღვთაებრივი ნებით და განგებით.
ადამიანისგან დამოუკიდებელი გარე სამყაროს გამოყოფა მხოლოდ ადამიანზე დამოკიდებული შიდა სამყაროსგან.
სულის გამოყოფა გონებისგან.
მოწოდება ბედისადმი მორჩილებისკენ.
ფიქრები ადამიანური ცხოვრების სასრულობაზე.
მარკუს ავრელიუსის აზრებიდან:
ნუ აკეთებ იმას რასაც გმობს შენი სვინდისი,ნუ იტყვი იმას რაც არ შეესაბამება სიმართლეს. დაიცავი ეს ორი უმთავრესი რამ და შენ შეასრულებ შენი ცხოვრების დანიშნულებას.
ტვინით უნდა დაიპყრო ის რასაც ვერ მოერევი ძალით.
ყველაფერი უნდა აკეთო,ილაპარაკო და იფიქრო ისე თითქოს ყოველი წამი შენთვის შეიძლება უკანასკნელი აღმოჩნდეს.
უსამართლობა არაა ყოველთვის დაკავშირებული რაღაც მოქმედებასთან. უსამართლობა ხშირად სწორედ უმოქმედობაა.
ყოველი ადამიანი ღირს სწორედ იმდენი რამდენიც ღირს ის რაზეც ის ფაციფუცობს.
ადამიანები დაბადებული არიან იმისთვის რომ დახმარება გაუწიონ ერთმანეთს როგორც ხელი ეხმარება ხელს,ფეხი-ფეხს და ზედა ყბა-ქვედას.
რომშიც დაახლოებით ისეთი მდგომარეობა იყო დრო და დრო როგორც გაიდარი-ჩუბაისის დემოკრატიზაციის დროს მოსკოვში და მის არემარეში. ამორალური და არც ისე მორალური ხალხი იქაც მდიდრდებოდა მოყვასის ძარცვის საშუალებით. ეს რომ ფართოდ იყო გავრცელებული რომშიც ამაზე მოწმობენ ძველი ლიტერატურული წყაროები.
ნებისმიერი რამის მქონე ადამიანს შეიძლებოდა დაეკარგა ეს ნებისმიერი რამე ძარცვის,ხანძრის ან ინტრიგების შედეგად.
სიმდიდრის დამალვა ძნელი იყო და ამიტომ მდიდრის ცხოვრება არ ყოფილა იოლი.
ამიტომ გმობდა სიმდიდრეს და მფლანგველობას და ქადაგებდა სიღარიბეს გვიანი სტოიციზმის ფუძემდებელი,თავისი დროის უმდიდრესი ადამიანი და ჯერ კიდევ ნორმალური ნერონის უახლოესი თანამშრომელი სენეკა.
სტოიკოსები ქადაგებდნენ სათნოების აქტიურ დამკვიდრებას, მოვალეობათა და ნაკისრებ პასუხისმგებლობათა უნაკლოდ შესრულებას.
მარკუს ავრელიუსი კი ასწავლიდა რომ საკუთრების ფლობა ილუზიაა იმიტომ რომ ადამიანს შეიძლება ყველაფერი წაართვან. ამისთვის მზად უნდა იყოს როგორც მოძრავი ისე უძრავი ქონების მფლობელი.
ადამიანი სასარგებლო უნდა იყოს სხვებისთვის.
მარკუს ავრელიუსის თქმით ადამიანთა სწრაფვა ერთმანეთისთვის სამსახურის გაწევისკენ არის მოვალეობა და საზოგადოების კეთილდღეობის საფუძველი.
სტოიკოსი არ იტრაბახებს სიმდიდრით და არ იწუწუნებს სიღარიბის გამო. ის ვაჟკაცურად გადაიტანს სიღარიბეს. ის მოთმინებით გადაიტანს სიმდიდრის ტვირთს და ზომიერად ისარგებლებს სიმდიდრით.
სტოიკოსების თქმით ადამიანის ბედნიერად და ნორმალურად ცხოვრებას ხელს უშლის ნოსტალგია,დარდი წარსულზე,დაკარგულ სამოთხეზე და მომავლის იმედი.
დარდი დაკარგულ სამოთხეზე, ძველი ჭრილობების ტკივილი უშლის ხელს საზოგადოების განვითარებას. ასეთივე მუხრუჭია არარსებული მომავლის მონატრება.
მარკუს ავრელიუსის თქმით ადამიანი დგას აწმყოს და არა წარსულის და მომავლის წინაშე.
ამიტომ რომ ნორმალურად იცხოვროს ადამიანი უნდა იყოს ღვთისმოსავი სამართლიანი.
ღირსეულია ნაკლები იმედის მქონე მაგრამ მეტი სიყვარულის გამოხატვის და მეტი სიკეთის ქმნის უნარის მქონე ადამიანი.
საინტერესოა რომ ამ მხრივ სტოიციზმი ახლოა აღმოსავლეთის,განსაკუტრებით კი ტიბეტური ბუდიზმის სიღრმეებთან.
ტიბეტური ბუდიზმის აზრით უდიდესი,ყველაზე დიდი უბედურებაა იმედი ვინაიდან ის გამომდინარეობს რაღაცის ნაკლებობის განცდიდან, დაუკმაყოფილებელი ჟინიდან.
ჩვენ განუწყვეტლივ ვცხოვრობთ პროექტის განზომილებაში.
ჩვენი მიზნები მეტ-ნაკლებად შორეულ მომავალშია და ჩვენ ტყუილად და ამაოდ ვფიქრობთ რომ ჩვენი ბედნიერება დამოკიდებულია ჩვენს მიერ დასახული სულ ერთია დიდი თუ პატარა მიზნების მიღწევაზე// აი ვიყიდი ექმანქანას,ფოტოაპარატს,სახლს, შევქმნი რაღაც საწარმოს,გავპრეზიდენტდები და ბედნიერი ვიქნები//.
ეს ტყუილია,ამაოა, უნდა იცხოვრო აქ და ეხლა,უნდა გქონდეს ნაკლები იმედი და მეტი სიკეთის კეთების და სიყვარულის უნარი.
ასეთია სტოიკური და ტიბეტის ბუდიზმის სიბრძნე.
ეხლა დიოგენ სინოპელის მემკვიდრე თანამედროვე ცინიკოს ოლეგ კულიკზეც ბარემ,
ცხოველის ინტეგრალური ჰუმანიზაცია ემთხვევა ადამიანის ინტეგრალურ გაპირუტყვებას ..ჯორჯე აგამბენი//.
1996 წელს დაარსდა ახალი ევროპული ბიენალე "მანიფესტა" რომლის მიზანიცაა სხვადასხვა ქვეყნის ახალგაზრდა მხატვრებისთვის მათი ქმნილებების გამოფენის საშუალების მიცემა.
ამასთან განსაკუთრებული ყურადღება ექცეოდა აღმოსავლეთი ევროპის ახალგაზრდა მხატვრებს.
მისი არსებობის პირველ წელს როტერდამში ბიენალეზე ჩავიდა 7 მოსკოველი დამოუკიდებელი მხატვარი.
ოლეგ კულიკმა და მისმა მეუღლემ და თანაავტორმა ლუდმილა ბრედიხინამ წარადგინეს პროექტი "პავლოვის ძაღლი".
ამ დროისთვის კულიკი უკვე ორი წელია რაც დიდი წარმატებით ასრულებდა ადამიანი-ძაღლის როლს და მან სახელი მოიხვეჭა როგორც რუსეთში ისე საზღვარგარეთ.
პირველად მან ალეკსანდრ ბრენერთან თანაავტორობით ძაღლი განსახიერა გელმანის მოსკოვის გალერეის წინ // "ცოფიანი ძაღლი, უკანასკნელი ტბუ რომელსაც ყარაულობს მარტოსული ცერბერი",1993//.
შემდეგ კულიკი ძაღლის სახით გამოჩნდა ციურიხის კუნსტჰაუზში და ეს არც ისე მსუბუქი სკანდალით დასრულდა.
გარკვეული ხნის მანძილზე საზოგადოება ვერ შედიოდა შენობაში იმიტომ რომ ვერნისაჟის შესასვლელს ყარაულობდა ოთხზე მდგომი ტიტველი კაცი («Reservoir Dog», 1995).
ერთი წლის შემდეგ ადამიანმა-ძაღლმა კულიკმა დაკბინა სტოკჰოლმში გამოფენა ინტერპოლის შვედი კურატორი იან ამანი («Dog House», 1996),ამან უფრო სერიოზული სკანდალი გამოიწვია და კითხვის ქვეშ დადგა კულიკის მონაწილეობა როტერდამის "მანიფესტაში",მაგრამ ბოლოს და ბოლოს ის მაინც მიიღეს.
კულიკი ბაძავდა ძაღლსაც,ფრინველებსაც,ძროხასაც. რაღაცას ასწავლიდა თევზებსაც.
ის საჯაროდ აჩვენებდა ფოტოებს რომლებზეც თითქოს იყო მისი სექსუალური კონტაქტები ცხოველებთან.
ამას გარდა კულიკმა გამოაცხადა პირუტყვების პარტიის შექმნა.
მაგრამ კულიკს სახელი გაუთქვა სწორედ ძაღლის როლის შესრულებამ.
კულიკი და მისი ცოლი ბრედიხინა მბობენ რომ ადამიანი ტრუქტურულად არ გნსხვავდება მხეცისგან და პირუტყვისგან.
ბრედიხინაც გადავრდა პოლიტოლოგიაში და ამტკიცებს რომ ჭეშმარიტი დემოკრატია უნდა ეფუძნებოდეს ჯუნგლების კანონს და ადამიანი ამ ჯუნგლებში უნდა იყოს ერთ-ერთი ცოცხალი არსება და მეტი არაფერი.
მისი მტკიცებით ადამიანთა თანაარსებობა უფრო ღირსეული იქნებოდა უფრო მკაცრო და ხისტი პოლიტიკური სისტემის პირობებში.
კულიკი ქადაგებს რომ ზნეობრივად მაღალი სამყრო იმართება ჯუნგლის კამონით რომელშიც მხოლოდ ფიზიკური ძალა განსაზღვრავს უძლიერესის გადარჩენას.
ერთ-ერთ ინტერვიუში კულიკი ახსენებდა რომ ის პირებდა ბავშვის გაჩენას თავის ძაღლთან ერთად.
ხელოვნურად გამოზრდილი და განაყოფიერებული კვერცხუჯრედიდან განვითარდება ემბრიონი.
ეს ქმნილება იქნება ძაღლის და ადამიანის ჰიბრიდი. სახე ადმიანის ექნება,მაგრამ თვისებები,მსოფლაღქმა და რაღაც რეაქციები ძაღლის იქნება.
ამდენად გორბაჩოვის და შევარდნაძის დემოკრატიის მიერ გადრეული კცის ექსტრავაგანტური ასე ვთქვათ შემოქმედებითი პროექტები უფრო თანამედროვე სამყაროს გლობალურ ეთიკურ პრობლემებს შეეფარდება ვიდრე სპეციფიურად რუსულ კონტექსტს.
ახალი ადამიანის შექმნის უტოპიური პროექტი არაა მარტო მიცვალებული საბჭოთა კავშირის კუთვნილება,ესაა მომავლის საშიში პროექტიც რასაც გვიჩვენებს ცინიკოსი ოლეგ კულიკის აქციაც.
კულიკი თამაშობს ძაღლობანას და მით ცდილობს ბუნებასთან შერწყმას რაც არის ექსტრემისტ ეკოლოგთა სურვილი. მაგრამ ის მაინც ადამიანად რჩება და იტანჯება.
კულიკი არის თანამედროვე ასე ვთქვათ ხელოვნების რადიკალური მიმდინარეობის გვიანი წარმომადგენელი და თავის ცინიკურ სიგიჟეს აქცევს თეატრად,სანახაობად.
Необходимо учитывать, что Кулик является одним из поздних представителей радикального течения в современном искусстве и использует уже существующие в нем идеи, превращая их в «зрелище». Согласно интерпретации Салекл, именно присущий проекту характер шоу обусловливает потребность Кулика в аудитории. Вероятно, также по этой причине поиск естественности в итоге осуществляется перед видеокамерой. 279 |
http://ec-dejavu.net/k/Oleg_Kulik.html
Гезине Древс-Силла
Телесные опыты человека-собаки:
«Собака Павлова» Олега Кулика
Интегральная гуманизация
животного
совпадает с
интегральной анимализацией человека
Джордже Агамбен
1
|
Русская литература и медицина: Тело, предписания, социальная практика: Сб. статей /
Под
ред. К. Богданова, Ю. Мурашова, Р. Николози. М.: Новое издательство, 2006, с.
269-280
В 1996
году была учреждена новая европейская биеннале — «Манифеста». Цель «Манифесты» —
дать возможность молодым художникам из разных стран представить свои работы, при
этом особое внимание уделялось участникам из Восточной Европы. В первый год ее
существования на биеннале в Роттердам приехали семь независимых художников из
Москвы.
Олег Кулик вместе с женой и соавтором Людмилой Бредихиной представляли проект под названием «Собака Павлова». К тому времени Кулик уже в течение двух лет успешно играл роль человека-собаки и приобрел известность не только в своей стране, но и за рубежом. Впервые он изобразил собаку перед дверью московской галереи Гельмана («Бешенный пес, или Последнее табу, охраняемое одиноким Цербером», 1993) в соавторстве с Александром Бренером), а его следующее появление в образе пса в Кунстхаузе Цюриха закончилось легким скандалом: в течение некоторого времени публика не могла проникнуть в здание, поскольку вход на вернисаж «охранял» голый человек на четвереньках («Reservoir Dog», 1995) 2. Когда же год спустя человек-собака покусал шведского куратора выставки «Интерпол» в Стокгольме Яна Амана («Dog House», 1996), скандал получился уже нешуточный. После этого инцидента участие Кулика в роттердамской «Манифесте» оказалось под вопросом, но в конечном счете он все-таки был принят 3.
Акции Кулика не сводились только к подражанию собаке. Несколько раз он изображал птиц, корову, читал проповеди перед рыбами. Во время проекта «В глубь России», осуществленного в сотрудничестве с Владимиром Сорокиным, он публично продемонстрировал фотографии, на которых были изображены его якобы сексуальные контакты с животными [Сорокин/Кулик 1994], и, кроме того, объявил о создании «Партии животных». Но именно роль собаки принесла Кулику широкую известность в мире искусства 4.
По мнению Р. Салекл, она в значительной степени следует принципам так называемой «глубинной экологии» («deep ecology»),теоретическую основу которой составляет критика антропоцентризма [Салекл 1996: 42]. Кулик и Бредихина также отвергают структурное разделение между человеком и животными, полагая, что человек должен отказаться от восприятия животного как не-антропоморфного Другого и "признать его своим альтер-эго. Истинная демократия, пишет Бредихина, может быть основана только на «законе джунглей», в условиях которого человек должен быть лишь одним из видов живых существ. Совместное проживание людей могло бы быть более достойным и при еще более жесткой политической системе.
В отличие от Павлова и в согласии со сторонниками «глубинной экологии» Кулик не отрицает, что животные имеют душу. Для него, как и для автора «Собачьего сердца», душа животных является нравственно более совершенной. Кажется, что посредством павловского эксперимента он пытается приблизиться к этически совершенному миру, обрести способность приобщиться к вселенскому «добру». Интереснее всего, что этот нравственно высший мир, по Кулику,управляется «законом джунглей», в котором только физическая сила определяет выживание сильнейшего. В контексте целого эта радикальная мысль кажется еще более шокирующей, и художественная система Кулика раскрывается нам во всей ее этической неоднозначности. Поражает также тот факт, что достижение желаемого природного микрокосма мыслится возможным на пути воспитательного эксперимента. Неужели предполагается пробудить животные проявления в человеке с помощью воспитания? Эксперимент, со всей очевидностью, обречен на неудачу.
В одном из интервью Кулик даже упоминал о проекте, в рамках которого он сам произведет на свет ребенка от своей собаки. Предполагалось, что этот замысел, во многом напоминающий идею Булгакова, будет реализован при помощи биоинженерии. Из искусственно выращенной и оплодотворенной яйцеклетки разовьется эмбрион. Это создание будет гибридом: «Облик будет человека, но качества мировосприятие, какие-то реакции будут от собаки. Пропорции можно рассчитать» [Потапов 1997:8].
Таким образом, все экстравагантные художественные проекты Кулика соотносятся не столько с русским контекстом, сколько с глобальными этическими проблемами современного мира. Утопический проект создания Нового Человека принадлежит не только навсегда ушедшему в прошлое Советскому Союзу, это также проект будущего, чреватый теми опасностями, которые демонстрирует нам акция Кулика.
Кулик, играя в собаку... стремится к... животной цельности и самодостаточности. Можно сказать, что Кулик старается реализовать во плоти желание радикальных экологистов возвратиться к слиянию с природой. Он стремится обнаружить в своем собакообразном теле утраченный объект желания для того, чтобы достичь цельности, которой недостает человеку. Однако Кулик не в состоянии избавиться от бремени быть человеческим субъектом. Со всей очевидностью это проявляется в том, что он отчаянно нуждается в аудитории, в галерейном пространстве — в большом Другом. И Кулик, и его предшественник Диоген находят удовольствие в своем собачьем амплуа только тогда, когда за ними наблюдает Другой. Таким образом, человеку, пожалуй, труднее выучиться собачьей самодостаточности, чем собаке выучить человеческий язык [Салекл 1996:47].
Необходимо учитывать, что Кулик является одним из поздних представителей радикального течения в современном искусстве и использует уже существующие в нем идеи, превращая их в «зрелище». Согласно интерпретации Салекл, именно присущий проекту характер шоу обусловливает потребность Кулика в аудитории. Вероятно, также по этой причине поиск естественности в итоге осуществляется перед видеокамерой.
279
Присущие акции зрелищные элементы только усиливают обнаруженный мной парадокс. «Собака Павлова» с ее лабораторией и живущим там на протяжении многих дней голым человеком-собакой — это, безусловно, чрезвычайно эффектное шоу. Суть акции — не критика языка или идеологии, не актуализация общественных проблем, а само шоу, не боящееся парадокса и потому способное объединить в себе все эти элементы. Однако даже в рамках шоу оказывается невозможным решить все этические проблемы, вытекающие из этого сочетания. Именно зрелище способно открыть перед нами этически опасное пространство человеческой ответственности. Человек не есть только жертва, он и властелин. Кулик — это не только собака, но и сам Павлов.
Стоики.
Ответной реакцией на распространение идей киников стало возникновение и развитие философской школы стоиков («Стоя» – название портика в Афинах). Основателем данной философской школы считается Зенон Китийский. Основная идея философской школы стоиков – освобождение от влияния внешнего мира. Но в отличие от киников, которые видели освобождение от влияния внешнего мира в отвержении ценностей традиционной культуры, асоциальном образе жизни, стоики избрали иной путь для достижения этой цели. Это совершенствование через культуру и мудрость.Таким образом, идеалом стоиков выступает мудрец, поднявшийся над суетой окружающей жизни, освободившийся от влияния внешнего мира благодаря своей просвещённости, знанию, добродетели, бесстрастию (апатии) и автаркии (самодостаточности).
К характерным чертам стоической философии также относятся:
- призыв к жизни в согласии с природой и Мировым Космическим Разумом (Логосом);
- признание добродетели высшим благом, а порока – единственным злом;
- определение добродетели как знания о добре и зле и следования добру;
- призыв к добродетели как постоянному состоянию души и моральному ориентиру;
- признание официальных законов и государственной власти лишь в том случае, если они добродетельны;
- неучастие в жизни государства (самоотстранение), игнорирование законов, традиционной философии и культуры, если они служат злу;
- оправдание самоубийства, если оно совершено в знак протеста против несправедливости, зла, пороков и невозможности делать добро;
- восхищение богатством, здоровьем, красотой, восприятие лучших достижений мировой культуры;
- высокий эстетизм в мыслях и поступках;
- осуждение бедности, болезней, нищеты, бродяжничества, человеческих пороков;
- признание стремления к счастью высшей целью человека.
Сенека (5 г. до н.э. – 65 г. н.э.) – крупный римский философ, воспитатель императора Нерона, во время правления которого оказывал сильное и благотворное влияние на государственные дела. После того как Нерон начал проводить порочную политику, Сенека отошёл от государственных дел и покончил жизнь самоубийством.
В своих произведениях философ:
- проповедовал идеи добродетели;
- призывал не участвовать в общественной жизни и сосредоточиться на себе и собственном духовном состоянии;
- приветствовал покой и созерцание;
- верил в безграничные возможности развития человека и человечества в целом, предвидел культурный и технический прогресс;
- преувеличивал роль философов и мудрецов в управлении государством, презирал простой и необразованный люд, «толпу»;
- считал высшим благом нравственный идеал и человеческое счастье;
- видел в философии практическое руководство по управлению государством, общественными процессами, по достижению людьми счастья в жизни.
- глубокое личное уважительное отношение к Богу;
- признание высшим мировым началом Бога;
- понимание Бога как активной материально-духовной силы, объединяющей весь мир и проникающей во все его части;
- объяснение всех происходящих вокруг событий Божественным промыслом;
- разделение внешнего мира, который неподвластен человеку, и внутреннего мира, подвластного только человеку;
- разделение души и разума;
- призывы к следованию судьбе;
- размышления о конечности человеческой жизни.
er.ru/stati/16-filosofia/47-filosofija-kinikov-i-stoikov.html
Киники.
Киники – одна из философских школ Древней Греции сократического пხериода. Наиболее яркими представителями философской школы киников являлись Антисфен, Диоген Синопский, Кратет. Главная цель кинического учения – не выработка глубоких философских теорий, а философское обоснование особого образа жизни – вне связи с обществом (нищенство, одиночество, бродяжничество и т.д.) – и проверка данного образа жизни на себе.Характерными чертами философии и образа жизни киников являлись:
- возведение в абсолют асоциальной свободы (то есть свободы вне общества);
- добровольная отверженность, разрыв социальных связей, одиночество;
- отсутствие постоянного места жительства, скитания;
- паразитический образ жизни, попрошайничество;
- предпочтение; отдаваемое наихудшим условиям жизни, старой, изношенной одежде, пренебрежение к гигиене;
- восхваление физической и духовной бедности;
- крайний аскетизм;
- замкнутость;
- критика и отвержение иных философских учений, особенно идеалистических;
- непризнание авторитетов;
- воинственность и агрессивность в отстаивании своих взглядов и образа жизни;
- неготовность к спору, стремление подавить собеседника;
- отсутствие патриотизма, готовность жить в любом обществе не по его, а по собственным законам;
- не имели семьи, игнорировали государство и законы, презирали культуру, мораль, богатство;
- концепция внимания на пороках общества; худших человеческих чертах;
- радикализм, парадоксальность, скандальность.
Диоген Синопский (жил в IV в. до н.э., современник Александра Македонского) – наиболее яркий и известный теоретик и практик кинической философии. Считается, что именно он дал название данной философской школе (так как одно из прозвищ Диогена – «кинос» - собака). В действительности название происходит от слова «Киносарт» – холм и гимнасий в Афинах, где Антисфен занимался с учениками.
Диоген не оставил фундаментальных философских трудов, однако вошел в историю своим анекдотическим, скандальным поведением и образом жизни, а также рядом высказываний и идей:
- жил в бочке;
- заявил царю Александру Македонскому: «Отойди и не загораживай мне солнце!»;
- выдвинул лозунг: «Без общины, без дома, без отечества» (который стал его собственным жизненным и философским кредо, а также его последователей;
- вывел понятие «гражданин мира (космополит);
- жестоко высмеивал сторонников традиционного образа жизни;
- не признавал никаких законов, кроме закона природы;
- гордился своей независимостью от внешнего мира, живя попрошайничеством;
- идеализировал жизнь первобытных людей и животных.
ანტიკური ფილოსოფიის სკოლა სტოიციზმი დააგუძნა ზენონ კიტიელმა ძვ.წ. მეოთხე-მესამე საუკუნის მიჯნაზე. მისი სახელი მომდინარეობს ბერძნული გამოთქმიდან Stoa Poikilē //გადახურული მოხატული სტოა,გადახურული მოხატული სვეტნარი..- ეს იყო სვეტნარი ათენში სადაც იკრიბებოდნენ განმარტოების მაძიებელი ზენონი და მისი მოწაფეები. ამიტომ მათ დაარქვეს სტოიკოსები.
Марк Аврелий учил, что владение собственностью — это иллюзия, так как все, чем бы ни владел человек, может быть отнято. К этому должен быть готов каждый владелец как движимого, так и недвижимого имущества. Человек должен направлять себя на то, чтобы быть полезным людям. Взаимное стремление людей служить друг другу он рассматривает как долг людей и основу благополучия общества.
Стоик не станет бравировать богатством и бедностью. Если придется быть бедным, он мужественно будет переносить гнет бедности. Если же даровано судьбой богатство, то и в богатстве стоик будет жить как бедняк, терпеливо неся бремя богатства и умеренно пользуясь его благами.
Стоическое отношение к богатству в Древнем Риме диктовалось утратой уверенности в том, что его можно сохранить. Стремление аморальных людей поправить свои пошатнувшиеся дела за счет грабежа ближнего, как свидетельствуют литературные источники древности, было широко распространено. Каждый состоятельный человек мог потерять имущество вследствие грабежа, пожара, а также в результате происков сутяг, фискалов. Быть богатым становится опасно, так как богатство трудно скрыть. Не случайно поэтому родоначальник позднего стоицизма Сенека, будучи ближайшим сподвижником Нерона и богатейшим человеком своего времени, проповедовал бедность, обличал богатство и расточительность.
Особенность понимания добродетели поздними стоиками заключается в том, что они одержимы идеей деятельного ее утверждения. Стоики поздней античности учат, что счастья можно достичь лишь в деятельности, направленной на непререкаемое следование долгу, выполнение принятых на себя
Стоики.
Ответной реакцией на распространение идей киников стало возникновение и развитие философской школы стоиков («Стоя» – название портика в Афинах). Основателем данной философской школы считается Зенон Китийский. Основная идея философской школы стоиков – освобождение от влияния внешнего мира. Но в отличие от киников, которые видели освобождение от влияния внешнего мира в отвержении ценностей традиционной культуры, асоциальном образе жизни, стоики избрали иной путь для достижения этой цели. Это совершенствование через культуру и мудрость.Таким образом, идеалом стоиков выступает мудрец, поднявшийся над суетой окружающей жизни, освободившийся от влияния внешнего мира благодаря своей просвещённости, знанию, добродетели, бесстрастию (апатии) и автаркии (самодостаточности).
К характерным чертам стоической философии также относятся:
- призыв к жизни в согласии с природой и Мировым Космическим Разумом (Логосом);
- признание добродетели высшим благом, а порока – единственным злом;
- определение добродетели как знания о добре и зле и следования добру;
- призыв к добродетели как постоянному состоянию души и моральному ориентиру;
- признание официальных законов и государственной власти лишь в том случае, если они добродетельны;
- неучастие в жизни государства (самоотстранение), игнорирование законов, традиционной философии и культуры, если они служат злу;
- оправдание самоубийства, если оно совершено в знак протеста против несправедливости, зла, пороков и невозможности делать добро;
- восхищение богатством, здоровьем, красотой, восприятие лучших достижений мировой культуры;
- высокий эстетизм в мыслях и поступках;
- осуждение бедности, болезней, нищеты, бродяжничества, человеческих пороков;
- признание стремления к счастью высшей целью человека.
Сенека (5 г. до н.э. – 65 г. н.э.) – крупный римский философ, воспитатель императора Нерона, во время правления которого оказывал сильное и благотворное влияние на государственные дела. После того как Нерон начал проводить порочную политику, Сенека отошёл от государственных дел и покончил жизнь самоубийством.
В своих произведениях философ:
- проповедовал идеи добродетели;
- призывал не участвовать в общественной жизни и сосредоточиться на себе и собственном духовном состоянии;
- приветствовал покой и созерцание;
- верил в безграничные возможности развития человека и человечества в целом, предвидел культурный и технический прогресс;
- преувеличивал роль философов и мудрецов в управлении государством, презирал простой и необразованный люд, «толпу»;
- считал высшим благом нравственный идеал и человеческое счастье;
- видел в философии практическое руководство по управлению государством, общественными процессами, по достижению людьми счастья в жизни.
- глубокое личное уважительное отношение к Богу;
- признание высшим мировым началом Бога;
- понимание Бога как активной материально-духовной силы, объединяющей весь мир и проникающей во все его части;
- объяснение всех происходящих вокруг событий Божественным промыслом;
- разделение внешнего мира, который неподвластен человеку, и внутреннего мира, подвластного только человеку;
- разделение души и разума;
- призывы к следованию судьбе;
- размышления о конечности человеческой жизни.
http://ec-dejavu.net/k/Oleg_Kulik.html
Гезине Древс-Силла
Телесные опыты человека-собаки:
«Собака Павлова» Олега Кулика
Интегральная гуманизация
животного
совпадает с
интегральной анимализацией человека
Джордже Агамбен
1
|
Русская литература и медицина: Тело, предписания, социальная практика: Сб. статей /
Под
ред. К. Богданова, Ю. Мурашова, Р. Николози. М.: Новое издательство, 2006, с.
269-280
В 1996
году была учреждена новая европейская биеннале — «Манифеста». Цель «Манифесты» —
дать возможность молодым художникам из разных стран представить свои работы, при
этом особое внимание уделялось участникам из Восточной Европы. В первый год ее
существования на биеннале в Роттердам приехали семь независимых художников из
Москвы.
Олег Кулик вместе с женой и соавтором Людмилой Бредихиной представляли проект под названием «Собака Павлова». К тому времени Кулик уже в течение двух лет успешно играл роль человека-собаки и приобрел известность не только в своей стране, но и за рубежом. Впервые он изобразил собаку перед дверью московской галереи Гельмана («Бешенный пес, или Последнее табу, охраняемое одиноким Цербером», 1993) в соавторстве с Александром Бренером), а его следующее появление в образе пса в Кунстхаузе Цюриха закончилось легким скандалом: в течение некоторого времени публика не могла проникнуть в здание, поскольку вход на вернисаж «охранял» голый человек на четвереньках («Reservoir Dog», 1995) 2. Когда же год спустя человек-собака покусал шведского куратора выставки «Интерпол» в Стокгольме Яна Амана («Dog House», 1996), скандал получился уже нешуточный. После этого инцидента участие Кулика в роттердамской «Манифесте» оказалось под вопросом, но в конечном счете он все-таки был принят 3.
Акции Кулика не сводились только к подражанию собаке. Несколько раз он изображал птиц, корову, читал проповеди перед рыбами. Во время проекта «В глубь России», осуществленного в сотрудничестве с Владимиром Сорокиным, он публично продемонстрировал фотографии, на которых были изображены его якобы сексуальные контакты с животными [Сорокин/Кулик 1994], и, кроме того, объявил о создании «Партии животных». Но именно роль собаки принесла Кулику широкую известность в мире искусства 4.
По мнению Р. Салекл, она в значительной степени следует принципам так называемой «глубинной экологии» («deep ecology»),теоретическую основу которой составляет критика антропоцентризма [Салекл 1996: 42]. Кулик и Бредихина также отвергают структурное разделение между человеком и животными, полагая, что человек должен отказаться от восприятия животного как не-антропоморфного Другого и "признать его своим альтер-эго. Истинная демократия, пишет Бредихина, может быть основана только на «законе джунглей», в условиях которого человек должен быть лишь одним из видов живых существ. Совместное проживание людей могло бы быть более достойным и при еще более жесткой политической системе.
В одном из интервью Кулик даже упоминал о проекте, в рамках которого он сам произведет на свет ребенка от своей собаки. Предполагалось, что этот замысел, во многом напоминающий идею Булгакова, будет реализован при помощи биоинженерии. Из искусственно выращенной и оплодотворенной яйцеклетки разовьется эмбрион. Это создание будет гибридом: «Облик будет человека, но качества мировосприятие, какие-то реакции будут от собаки. Пропорции можно рассчитать» [Потапов 1997:8].
Таким образом, все экстравагантные художественные проекты Кулика соотносятся не столько с русским контекстом, сколько с глобальными этическими проблемами современного мира. Утопический проект создания Нового Человека принадлежит не только навсегда ушедшему в прошлое Советскому Союзу, это также проект будущего, чреватый теми опасностями, которые демонстрирует нам акция Кулика.
Кулик, играя в собаку... стремится к... животной цельности и самодостаточности. Можно сказать, что Кулик старается реализовать во плоти желание радикальных экологистов возвратиться к слиянию с природой. Он стремится обнаружить в своем собакообразном теле утраченный объект желания для того, чтобы достичь цельности, которой недостает человеку. Однако Кулик не в состоянии избавиться от бремени быть человеческим субъектом. Со всей очевидностью это проявляется в том, что он отчаянно нуждается в аудитории, в галерейном пространстве — в большом Другом. И Кулик, и его предшественник Диоген находят удовольствие в своем собачьем амплуа только тогда, когда за ними наблюдает Другой. Таким образом, человеку, пожалуй, труднее выучиться собачьей самодостаточности, чем собаке выучить человеческий язык [Салекл 1996:47].
Необходимо учитывать, что Кулик является одним из поздних представителей радикального течения в современном искусстве и использует уже существующие в нем идеи, превращая их в «зрелище». Согласно интерпретации Салекл, именно присущий проекту характер шоу обусловливает потребность Кулика в аудитории. Вероятно, также по этой причине поиск естественности в итоге осуществляется перед видеокамерой.
279
Присущие акции зрелищные элементы только усиливают обнаруженный мной парадокс. «Собака Павлова» с ее лабораторией и живущим там на протяжении многих дней голым человеком-собакой — это, безусловно, чрезвычайно эффектное шоу. Суть акции — не критика языка или идеологии, не актуализация общественных проблем, а само шоу, не боящееся парадокса и потому способное объединить в себе все эти элементы. Однако даже в рамках шоу оказывается невозможным решить все этические проблемы, вытекающие из этого сочетания. Именно зрелище способно открыть перед нами этически опасное пространство человеческой ответственности. Человек не есть только жертва, он и властелин. Кулик — это не только собака, но и сам Павлов.
Комментариев нет:
Отправить комментарий